Ngày 31/12/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã ra Sắc lệnh số 78-SL thành lập Ủy ban Nghiên cứu Kế hoạch kiến thiết (tiền thân của ngành Kế hoạch và Đầu tư) nhằm nghiên cứu, soạn thảo và trình Chính phủ một kế hoạch kiến thiết quốc gia về các ngành kinh tế, tài chính, xã hội và văn hóa. Vì vậy, ngày 31/12/1945 được lấy là ngày truyền thống của ngành Kế hoạch và Đầu tư.

Ngày 14/5/1950, Chủ tịch nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra Sắc lệnh số 68-SL thành lập Ban Kinh tế Chính phủ (thay cho Ủy ban Nghiên cứu kế hoạch kiến thiết). Ban Kinh tế Chính phủ có nhiệm vụ nghiên cứu, soạn thảo và trình Chính phủ những đề án về chính sách, chương trình, kế hoạch kinh tế hoặc những vấn đề quan trọng khác.

Thực hiện Sắc lệnh 68-SL, tháng 8 năm 1951 Ban Kinh tế tỉnh Hòa Bình được thành lập do một đồng chí Tỉnh ủy viên làm trưởng Ban, giúp Tỉnh ủy, chính quyền nhân dân chỉ đạo xây dựng nền kinh tế. Đến năm 1955 Ủy Ban Kế hoạch tỉnh Hòa Bình được thành lập, bộ máy làm công tác kế hoạch từ tỉnh đến cấp huyện, các ngành, các đơn vị kinh tế cơ sở được hình thành, từng bước được xây dựng và phát triển đã đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng quê hương Hòa Bình. Tháng 10 năm 1996 Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Hòa Bình được thành lập trên cơ sở hợp nhất Ủy ban Kế hoạch Nhà nước và Ban Kinh tế Đối ngoại tỉnh và tiếp nhận một bộ phận của Cơ quan Trọng tài Kinh tế (1994); năm 1997 tiếp nhận Ban Công tác Sông Đà.

Trải qua quá trình xây dựng và trưởng thành, cùng với ngành Kế hoạch và Đầu tư cả nước, ngành Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Hòa Bình đã có những bước tiến quan trọng, luôn chủ động trong công tác chuyên môn, tranh thủ sự chỉ đạo của Lãnh đạo Tỉnh uỷ, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân tỉnh, sự quan tâm hướng dẫn về chuyên môn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, sự đồng tình ủng hộ của các Sở, Ban, Ngành, huyện, thành phố, tính dân chủ trong lãnh đạo Sở và các phòng nghiệp vụ, tạo ra sức mạnh tổng hợp để xây dựng và tổ chức thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ chung của cơ quan trong công tác tham mưu cho UBND tỉnh về lĩnh vực kế hoạch và đầu tư bao gồm tổng hợp về quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; Tổ chức nghiên cứu xây dựng và đề xuất về cơ chế, chính sách quản lý kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh; Đầu tư trong nước, đầu tư nước ngoài ở địa phương; Quản lý nguồn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), nguồn viện trợ phi Chính phủ; Đấu thầu; Đăng ký kinh doanh; Tổng hợp và thống nhất quản lý các vấn đề về doanh nghiệp, kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân; Tổ chức cung ứng các dịch vụ công thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Sở theo quy định của pháp luật, đóng góp vào thành tựu phát triển của ngành nói chung và của tỉnh Hòa Bình nói riêng qua các thời kỳ./.